Kwerendy

Skróty dokumentacyjne:
AAG – Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
AAP – Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu
AAWroc. – Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu
AC – Akta konsystorza poznańskiego w AAP
ACI – Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 1-3, Kraków 1894, 1901, 1908, [w:] Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 13, 16, 18
AE – Akta czynności biskupów poznańskich w AAP
AGAD – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
AmGn – Akta miasta Gniezno w APPoz.
AmPoz – Akta miasta Poznań w APPoz.
AmŚr – Akta miasta Środa w APPoz.
APPoz. – Archiwum Państwowe w Poznaniu
AR – Akta radzieckie poznańskie, t. 1-3, wyd. K. Kaczmarczyk, Poznań 1925, 1931, 1948
AS – Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1-2, Kraków 1887-1892
ASK I – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego (rejestry poborowe)
BP – Bullarium Poloniae, t. 1 n., wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Rzym 1982 n.
CP – Akta kapituły katedralnej poznańskiej w AAP
CMP – Kodeks dyplomatyczny Wielkiej Polski, wyd. E. Raczyński, Poznań 1840
Cyza – A. Bieniaszewski, J. Latzke, Rejestr poboru cyzy z miast Wielkopolski w latach 1462-1465, „Przegląd Historyczny” 68/3, 1977, s. 541-553
DAP – J. Nowacki, Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 1-2, Poznań 1959-1964
DepTest – AAP, Depositiones testium (zeznania świadków)
DH – Joannis Dlugossii seu Longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII, wyd. I. Ż. Pauli, t. 1-5, Kraków 1873-1887, [w:] tegoż, Opera omnia, t. 10-14
DK perg – AAP, Dokumenty pergaminowe
GąsNot – A. Gąsiorowski, Notariusze publiczni w Wielkopolsce schyłku wieków średnich, Poznań 1993
GG – Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, wyd. J. Lekszycki, t. 1-2, Leipzig 1887-1889
Gr. – Księgi grodzkie w APPoz. (skrót poprzedza nazwa siedziby grodu/powiatu)
JurekDokWlkp – T. Jurek, Kilkanaście niedrukowanych dotąd dokumentów wielkopolskich z XIII i XIV w., w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, Warszawa 2007, s. 91-116.
KDW – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4 [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1877-1881; t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908; t. VI, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalewicz, Warszawa 1982; t. VII, wyd. A. Gąsiorowski i R. Walczak, Warszawa 1985; t. VIII-X, wyd. A. Gąsiorowski i T. Jasiński, Warszawa 1989, 1990, Poznań 1993; t. XI, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, T. Jurek, I. Skierska, Poznań 1999
Kobylepole – APP, Majątek Kobylepole – Mycielscy
Kor.Prał. – J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, t. 1-4, Gniezno 1883
KR 3 – S. Kozierowski, Studia nad pierwotnym rozsiedleniem rycerstwa wielkopolskiego. III: Ród Wczeliczów, MH 7, 1914, s. 59-67, 103-113; 8, 1915, s. 130-156
LBP – Księga uposażenia diecezji poznańskiej z roku 1510, wyd. J. Nowacki, Poznań 1950
ŁOp. – J. Łukaszewicz, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej diecezyi poznańskiej, t. 1-3, Poznań 1858-1863
MH – „Miesięcznik Heraldyczny”
MPH – Monumenta Poloniae Historica, t. 1-6, Lwów 1864-1893
MPHn. – Monumenta Poloniae Historica. Nova series
MRPS – Matricularum Regni Poloniae Summaria
MPV – Monumenta Poloniae Vaticana
Pot. 304 – AGAD, Archiwum Publiczne Potockich rps 304, Regestr terminat, przywilejów poznańskiego, kaliskiego… województw… w roku 1564, 1565, uczyniony. Ten sam tekst również w Bibliotece Raczyńskich rps 85
RG – Repertorium Germanicum, t. 1-10, Berlin 1916 – Berlin-Boston 2018; materiał częściowo do przeszukiwania online: http://www.romana-repertoria.net/993.html
SBP – Stadtbuch von Posen. Acten des städtischen Rathes 1398-1433, wyd. A. Warschauer, Posen 1892
SLP – Städtebuch des Landes Posen, wyd. H. Wuttke, Lipsk 1877
SRP – Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergang der Ordenherrschaft, wyd. T. Hirsch, H. Töppen, E. Strehlke, t. 1-5, Leipzig 1861-1874
Theiner – Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia… collecta… ab Augustino Theiner, t. 1-2, Rzym 1860-1861
Tymieniecki – K. Tymieniecki, Szlachta-mieszczanie w Wielkopolsce XV w. (1400-1475), MH 16, 1937 (przedruk w: K. Tymieniecki, Z dziejów miast i mieszczaństwa w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań 2007; o Ś. – s. 25)
WR – Wielkopolskie roty sądowe, wyd. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, t. 1: Roty poznańskie; t. 2: Roty pyzdrskie, Poznań-Wrocław 1959, 1960; t. 3: Roty kościańskie; t. 4: Roty kaliskie, Wrocław 1967; t. 5: A. Roty gnieźnieńskie, B. Roty konińskie, Wrocław 1981
Z. – Księgi ziemskie w APPoz. (skrót poprzedza nazwa siedziby grodu/powiatu)
ZSW – Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich, t. I z. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1902, [w:] tegoż, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego, t. 6, z. 1

Skróty rzeczowe:
bp – biskup
burm. – burmistrz
dek. – dekanat
gnieź. – gnieźnieński
gr – grosz
grz. – grzywna
im. – imieniem, w imieniu
jez. – jezioro
kal. – kaliski
kan. – kanonik, kanonicki
kap. – kapituła
kat. – katedra, katedralny
kancl. – kanclerz
kaszt. – kasztelan
kler. – kleryk
koleg. – kolegiacki
kop. – kopia
krak. – krakowski
król. – królewski
mans. – mansjonarz, mansjonarski
mieszcz. – mieszczanin
n. – następne
ob. – obecnie, obecny
obyw. – obywatel
ofic. – oficjał
or. – oryginał
pap. – papieski
par. – parafia, parafialny
pleb. – pleban, plebański
pow. – powiat
pozn. – poznański
prep. – prepozyt
prezb. – prezbiter
prok. – prokurator
pyzdr. – pyzdrski
rodz. – rodzony/-a
rps – rękopis
szl. – szlachetny (nobilis)
szpit. – szpital
średz. – średzki
ur. – urodzony (generosus)
wiard. – wiardunek
wiecz. – wieczysty
wik. – wikariusz
zw. – zwany
→ – zobacz

ŚRODA* [1228, 1233-1234] rps XIV-XV w. Srodie (MPH III, 649 – Kronika polsko-śląska; → Środa – ziemia); [1228] kop. 1659, 1802 Srodae (MPH V, 629 – Liber mortuorum monasterii Lubinensis); [po 1232] rps XIV-XV w. [przymiotnik:] Sredensem (MPHn. VIII, 84-85 – Kronika wielkopolska; → Środa – ziemia); [1233] rps XV w. [przymiotnik:] Srzedensis (DH II, 239-240); 1253 rps XV w. Srzoda (DH II, 342); 1261 or. Sroda (KDW I, nr 602 ); 1299 or. [przymiotnik:] Srodensi (KDW II, nr 824); 1312 kop. XVIII w. Groda (?!) (KDW II, nr 952); 1331 rps XIV/XV w. Scrodam (SRP II, 479 – Kronika Nowopruska Wiganda); 1373 kop. 1600 [przymiotnik:] Srodenses (JurekDokWlkp, nr 8); 1396 or. Srzodda (AAP, DK perg 108); 1406 [przymiotnik:] śrzecskich (WR I, nr 591); 1415 Srzoszda (WR II, nr 397); 1416 Schrode (SBP, s. 94, nr 238 – jęz. niem.); 1424 Szrzoda (WR II, nr 982); 1424 Schroda (Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków 1913, nr 3615); 1430 [przymiotnik:] Schrodaer (SBP, s. 183, nr 513 – jęz. niem.); 1436 Srzoda (Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506, op. cit., nr 4732); 1437 Srzeda (Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506, op. cit., nr 4787); 1457 [przymiotnik:] Sredensis (AR, nr 1121); 1460 or. Srzada (RG VIII, nr 3682); 1493 regest XVIII w. Szroda (APPoz., Majątek Kobylepole – Mycielscy, 200, k. 219); 1496 or. Siroda (MRPS 2, nr 605) 1503 [przymiotnik:] Szredensis (Gr. Poznań 12, k. 251v); 1504 [przymiotnik:] Srzodensis (MRPS 3, nr 1375); 1508 [przymiotnik:] Szredensi (ASK I 11, s. 163); 1517 or. Shroda (AAP, DK perg 226); 1525 or. Schrzoda (MRPS 4/2, nr 14179); miasto, siedziba klucza dóbr królewskich (→Środa – starostwo).
1. Przynależność administracyjna. 2A. Topografia miasta; 2B. Przedmieścia; 2C. Młyny; 2D. Granice i okolica; 2E. Drogi; 2F. Cło. 3A. Mieszkańcy; 3B. Handel i rzemiosło: 3Ba. Handel; 3Bb. Rzemiosło; 3D. Podatki i świadczenia. 4A. Prawa, przywileje i powinności miejskie; 4B. Władze miejskie; 4C. Wójtostwo; 4D. Działalność władz miejskich. 5A. Kościół par. (kolegiacki): 5Aa. Plebani (prepozyci); 5Ab. Dziekani; 5Ac. Kustosze; 5Ad. Kanonicy; 5Ae. Inni duchowni; 5Af. Witrycy; 5Ag. Szkoła przy kościele par.; 5Ah. Bractwa w kościele par.; 5B. Altarie w kościele par.; 5C. Kościół i szpital Św. Ducha; 5D. Kościół św. Idziego (za murami); 5E. Kościół Wszystkich Świętych; 5F. Kościół Św. Krzyża – dominikanów. 6A. Wydarzenia; 6Aa. Sejmiki średzkie; 6Ab. Dokumenty wystawione w Ś.; 6B. Osoby pochodzące z Ś. działające poza Ś.: 6Ba. Osoby świeckie; 6Bb. Osoby duchowne; 6Bc. Osoby z Ś. na uniwersytecie w Krakowie. 7. Literatura. 8. Zabytki.
1. Przynależność administracyjna
[1228, 1233-1234] ziemia średz. (terra Srodie, terras Poznaniensem <…> Sredensem) (MPH III, 649; MPHn. VIII, 84-85).
[1233] civitas principalis?! (DH II, 239-240: castra et civitates principales Maioris Poloniae Posnaniensis, Calissiensis, Pisdrensis, Srzedensis <…> per barones et milites Maioris Poloniae Duci Henrico cum barba deduntur et consignatur) .
1312 Środa ze swoim dystryktem (cum suo districtu) – podział Wielkopolski i Śląska pomiędzy synów księcia Henryka III głogowskiego (zm. 1309); część z Oleśnicą, Kaliszem i Gnieznem, w której znalazła się również Środa, przypadła książętom Henrykowi, Janowi i Przemkowi (KDW II, nr 952).
1403 dystrykt średz. (KDW V, nr 33 – villam Plowcze in districtu Srzedensi sitam).
1507 n. pow. pyzdr. (ASK I 11, s. 21).
przed 1276 n. par. własna (KDW I, nr 460); 1510 dek. pyzdr. (LBP ); 1602 n. dek. średz.
2A. Topografia miasta
1373-1423 jatki: 1373 →p. 3A: Jan Ruglbicz; 1423 →p. 3A: Stanisław bakałarz zw. Kaczka; →p. 3A: Piotr Pacierz.
1419 ul. Tkaczy (platea Textorum) →p. 3A: Pachota.
1425 dom w rynku →p. 3A: Wojciech Zebensten, Sebensteyn; →p. 3A: Piotr Mądry; →p. 3A: Koczupara.
1434 dom →p. 3A: Mikołaj krawiec.
1436 ratusz (pretorium) →p. 5A.
1440 dom Marcina Kupisza burm. średz. →p. 4B.
1492 dom Jakuba Kępki mieszcz. →p. 3A.
1510 dom Grzegorza z Bydgoszczy dziekana średz. →p. 5Ab.
Mury miejskie i bramy: 1419 dom Pachoty przy ul. Tkaczy obok muru [→p. 3A: Pachota].
2B. Przedmieścia
2C. Młyny
1450 Andrzej młynarz z Ś.: ma sprawę wraz z innymi przeciwko →Stanisławowi prep. średz. (AC 32, k. 119) →p. 5Aa.
Młyn konny:
Młyn słodowy:
1507 podatek z młyna słodowego →p. 3C.
Wiatraki:
1457 pół łanu roli z wiatrakami →p. 5Ab.
1507 podatek z pięciu wiatraków →p. 3C.
2D. Granice i okolica
1281 Chomornicze [ob. Kromolice? Topola? ] wieś dziedziczna kościoła NMP w Ś. (KDW I, nr 500).
1365 (obl. 1580) król Kazimierz [Wielki] dokonuje zamiany dobrami z szl. Przecławem z Margonina sędzią pozn. – król daje Przecławowi wsie król. Budziszewo z Kolędzinem i jez. Radusz [ob. jez. Budzisławskie] oraz „Slanowicze” [ob. Słonawy k. Obornik], w zamian zaś odbiera wieś Rzenicza [Źrenica] przed miastem naszym [król.] Ś. (BJ 8057 IV, k. 61-62; KDW VI, nr 214).
1371 Świętosław sołtys z Sokolnik lokowany w wsi król. Plowcze [ob. Pławce] i jego następcy mają otrzymywać po 2 grz. na wyjazdy do Poznania, Ś. lub Pyzdr (KDW III, nr 1648).
1403 wieś Plowcze [Pławce] w dystrykcie średz. [słowo „districtus” zapewne w znaczeniu „okolica”, nie jako jednostka podziału terytorialnego] (KDW V, nr 33).
1426 Wojciech syn Stanisława kler. z Małych Rumiejewic [ob. Rumiejki] wsi leżącej jedną milę od Ś. (ACI II, nr 986).
1448 Duminowo [Dominowo] k. (prope) Ś. (CP 3, nr 165; LBP, s. 274).
1500 Zelniky [Zielniki] wieś średz. (CP 111, k. 7v).
1517 wieś stołu kap. [pozn.] Urniszewo w dystrykcie średz. (DK perg 223).
2E. Drogi
1360 wieś [bpa pozn.] Winnagóra przy drodze publ., która wiedze z Ś. ku Pyzdrom (KDW III, nr 1436).
1412 [obl. 1419] droga z Poznania do Ś. przez Tulce (AC 3, k. 67).
1424 droga publ., która idzie [z Poznania] ku miastu Ś. (KDW V, nr 393).
1493 droga wielka z Ś. do Poznania biegnąca przez las w Żernikach (Kobylepole 200, k. 221n.).
1511 droga od mostu miejskiego [poznańskiego] idąca po grobli i wiodąca ku Ś. (DK perg 216).
2F. Cło
3A. Mieszkańcy (urzędnicy miejscy →p. 4B; osoby pochodzące ze Ś. →p. 6B)
1288 Herman z Ś. mieszcz. pozn. →p. 6Ba.
1302 Bruno z. Ś. rajca pozn. →p. 6Ba.
1339 Stanisław burm., Jan wójt →p. 4B.
1373 Jan Ruglbicz mieszcz. (concivis) zapisuje na swojej jatce kupionej od →Jaśka wójta średz. czynsz roczny 2 kamieni łoju dla klasztoru franciszkanów w Pyzdrach (JurekDokWlkp, nr 8).
1373 Jaśko wójt średz. →p. 4B
1388-1404 szl. Maniek, Marcin Manek: 1388 tenże toczy spór z [Wincentym (Więceńcem) kaszt.] nakielskim o zabrane 4 kłody (beczki) śledzi (WR 1, nr 42); 1399 tenże toczy spór z Mikołajem sędzią kal. (WR 2, nr 115); 1404 tenże toczy spór z →Janem Pacierzem dzierżawcą z Ś. (AC 1, k. 43a).
1388 Marcjan obyw. średz. świadkiem ze strony →Marcina Manka w sporze z [Wincentym (Więceńcem) kaszt.] nakielskim o wzięcie przez Wincentego (Więceńca) 4 kłód (beczek) śledzi (WR 1, nr 42).
1388 Wacław obyw. średz. [czy ident. z Wacławem Hampelem? →niżej]: tenże świadkiem ze strony →Marcina Manka w sporze z [Wincentym (Więceńcem) kaszt.] nakielskim o wzięcie przez Wincentego (Więceńca) 4 kłód (beczek) śledzi (WR 1, nr 42).
1391 Jadwiga obyw. z Ś. uzyskuje przed sądem 2 woły i klacz na Bieniaku i swojej matce z Dziećmierowa (GG 2, nr 144).
1392 Bogusz z Ś.: ma sprawę wraz z →Mikołajem obyw. z Ś. przeciwko Mikołajowi z Brodowa o 4 grz. (GG 2, nr 176).
1392 Mikołaj obyw. z Ś. [czy tożsamy z Mikołajem Retko? →niżej]: 1392 ma sprawę wraz z →Boguszem z Ś. przeciwko Mikołajowi z Brodowa o 4 grz. (GG 2, nr 176); 1392 wraz z NN żoną uzyskuje 2 grz. z tytułu poręki na Mikołaju Krupie dziedzicu z Meszewa [ob. Nieszawa k. Mur. Gośliny] (GG 1, nr 1766).
1392-1416/1418 Mikołaj Retko (Rethko, Redko) mieszcz. (concivis) z Ś.: 1392 przegrywa sprawę z Grzymkiem z Murzynowa o 2 konie i 2 kopy grz. (GG 2, nr 151); 1416/1418 funduje (wraz z →Bartłomiejem Rynkiem pleb. średz. kan. pozn.) altarię Nawiedzenia NMP i śś. Katarzyny i Barbary w kościele par. w Ś., przeniesioną 1438-1446 do katedry pozn. (DAP I, s. 247-248).
1395-1426 Pietrasz Golanka z Ś.: 1395 Wojciech kaszt. międzyrzecki oddala jego roszczenia o 10 grz. za konia, 30 grz. groszy i 4 konie (GG 1, 1975); 1424-25 procurator dolsky, procurator in Dolsko, senior de Dolsko [rządca klucza bpiego dolskiego] (Kościan Z. 5, k. 441v; Z. 8, k. 31, 112v – w sporze z Dersławem [niegdyś Wieszczyczyńskim], 153v; WR 3, nr 1123; KR 3, s. 148); jego syn Maciej [? →niżej].
1398 Tomka z Ś. przegrywa sprawę z Tomisławem z Turwi o 10 grz. (GG 2, nr 2171).
1402-06 Mikołaj wójt średz. →p. 4C; tenże ojciec Andrzeja [→niżej: 1415] i Barbary (?) [→niżej: 1408].
1404-05 Mikołaj Anderlin, Andril, Handerlin: 1404 tenże ma sprawę z Marcinem pleb. z Siekierek (AC 1, k. 28); 1405 tenże burm. średz. →p. 4B; jego żona Anna [→niżej].
1404-05 Klemens kupiec z Ś.: 1404 tenże ma sprawę z Janem pleb. z Panienki (AC 1, k. 26, 37); 1405 tenże świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sporze z Maciejem Szelągiem [→p. 5Ae].
1404 Jan Pacierz dzierżawca z Ś.: tenże w sporze z →szl. Mańkiem (AC 1, k. 43a).
1404 Jakub z Ś.: tenże ma sprawę małżeńską z Elżbietą niewiastą (AC 1, k. 44a).
1404-07 Paszko (Paweł) Litwin mieszcz. z Ś.: 1404 tenże oskarża Mikołaja pleb. z Nietrzanowa o uwiedzenie Machny dziewki (AC 1, k. 44a2); 1407 tenże otrzymuje od Pawła mieszcz. z Kostrzyna 3,5 grz. dla Wojciecha prezb. z Kostrzyna (AC 2, k. 77v).
1405 Imgwar mieszcz. średz.: tenże świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sporze z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1405 Oleczar mieszcz. średz.: tenże świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sporze z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1405 Wacław Hampel mieszcz. średz. [czy ident. z Wacławem obyw. średz. 1388? →wyżej]: tenże świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sporze z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1405 Ogorzałka mieszcz. średz.: tenże świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sporze z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1405-06 Stefan dzierżawca kośc. z Ś.: 1405 tenże świadkiem sprawy małżeńskiej (?) między Katarzyną niewiastą a Nikloszem z Pyzdr (AC 1, k. 110a); 1405 tenże ręczy za →Andrzeja Knapa mieszcz. średz. (AC 1, k. 119a); 1405 tenże ma sprawę z →Bartłomiejem Rynkiem pleb. w Ś. o bezprawną sprzedaż dziesięciny z Bagrowa wartości 6 grz. na własny użytek (AC 1, k. 136); 1406 tenże wzywa przed sąd [oficjała] Piotra z Górki (AC 2, k. 3); 1406 tenże nie stawia się na sprawę, którą ma z →Mikołajem dzwonnikiem z Ś. (AC 2, k. 41v).
1405 Andrzej Knap mieszcz. średz.: tenże jest winien Ludwikowi egzekutorowi test. 2 grz., które zobowiązuje się spłacić w ratach po 1 grz. na św. Piotra i Pawła i św. Michała, za co ręczą →Stefan z Ś. i Mikołaj (AC 1, k. 119a).
1405 Mikołaj [bliżej niezident.]: tenże ręczy za →Andrzeja Knapa mieszcz. średz. (AC 1, k. 119a).
1406 Mikołaj złotnik z Ś.: tenże mianuje Mikołaja Maginkę swoim prok. (AC 2, k. 39v).
1407 Agnieszka niewiasta z Ś.: ma sprawę z →Wojciechem Zebenstenem o 4 grz. z tytułu pewnej transakcji (AC 2, k. 68v).
1407-25 Wojciech Zebensten, Sebensteyn z Ś.: 1407 tenże ma sprawę z Agnieszką niewiastą z Ś. o 4 grz. z tytułu pewnej transakcji (AC 2, k. 68v); 1425 tenże toczy spór z Bartkiem [→Bartłomiejem Rynkiem] kan. pozn. o 30 grz. (15 grz. średnich groszy i 15 grz. monety bieżącej) za →dom w rynku miasta Ś. stojący między domami Piotra Mądrego i Koczupary mieszcz. średz. kupiony przez tegoż Bartłomieja (AC 8, k. 170v).
1408 Barbara córka [→Mikołaja?] wójta średz.: 1408 taż ma sprawę małżeńską z Pawłem z Płaczek (AC 2, k. 104, 109, 110, 114).
1408-25 Mikołaj (Miczka, Niczko) prasoł z Ś.: 1408 tenże ma sprawę z Mikołajem Pleszewskim (AC 2, k. 110v, 111, 112); 1419 tenże ma sprawę z Maciejem niegdyś wik. w Gułtowach (AC 4, k. 48); 1425 tenże toczy spór z Stanisławem kler. z Śremu (AC 8, k. 264v).
1409 Jawor mieszcz. średz. (AC 2, k. 141).
1409 Maciej Lamchin mieszcz. średz.: tenże otrzymuje w depozyt wraz z →Mikołajem Krancem i Pawłem Bobloszem mieszcz. średz. 5 grz. 8 gr od Pawła kuśnierza obyw. pozn. na fabrykę kościoła św. Marii Magdaleny w Poznaniu (AC 2, k. 155).
1409 Mikołaj Kranc mieszcz. średz.: tenże otrzymuje w depozyt wraz z →Maciejem Lamchinem i Pawłem Bobloszem mieszcz. średz. 5 grz. 8 gr od Pawła kuśnierza obyw. pozn. na fabrykę kościoła św. Marii Magdaleny w Poznaniu (AC 2, k. 155).
1409 Paweł Boblosz mieszcz. średz.: tenże otrzymuje w depozyt wraz z →Maciejem Lamchinem i Mikołajem Krancem mieszcz. średz. 5 grz. 8 gr od Pawła kuśnierza obyw. pozn. na fabrykę kościoła św. Marii Magdaleny w Poznaniu (AC 2, k. 155).
1410 Piotr Magdalenka krawiec z Ś.: tenże ma sprawę z Piotrem kler. z Roszkowa [Ruszkowa?] (AC 2, k. 166, 166v, 167).
1410-34 Mikołaj krawiec z Ś.: 1410-11 tenże toczy spór z Mikołajem pleb. z Nietrzanowa o płaszcz/tarczę (? – clipetum) wartości 1 wiard. zabrany przez plebana (AC 2, k. 180v, 183v); 1419 tenże ławnik →p. 4B; 1434 tenże jest winien 3 grz. 1 wiard. Janowi kler. z Ś. z tytułu zakupionego domu zobowiązując się do spłaty sumy w ratach 1 grz. na Zielone Świątki i 2 grz. 1 wiard. na św. Michała (AC 18, k. 118).
1415 Andrzej syn →Mikołaja niegdyś wójta z Ś. przyprowadza świadków w sporze z Andrzejem Cielmickim i Andrzejem Małgowskim (WR 4, nr 484).
1418-38 Jan [Janusz] Karny, Czarny mieszcz. z Ś.: 1418 Marcin prezb. z Mącznik zobowiązuje się do ugody z Janem i jego żoną Hanką w sprawie o pas i pieniądze (AC 3, k. 35; k. 37 – Marcin składa 2 grz. 8 gr u oficjała i zobowiązuje Stanisława sołtysa z Mącznik do złożenia 5 grz. w ciągu 8 dni); 1419 tenże ławnik →p. 4B; 1424 tegoż Mikołaj Falkenhan prosi o zapłatę 1 grz. za czynsz roczny (AC 7, k. 168); 1428 tenże zeznaje 1 grz. gr praskich Mikołajowi Ponieckiemu prezb. pozn. z tytułu czynszu zapisanego na jatce [w Środzie?], które zobowiązuje się spłacić do dnia św. Jerzego (AC 11, k. 41); 1428 jego żona Anna toczy spór z Marcinem niegdyś kaznodzieją z Ś. obecnie w Koźminie (AC 11, k. 60, 96, 107); 1428 jego żona Anna toczy spór z Dersławem pleb. z Pierzchna (AC 11, k. 62v); 1438 tenże ze swoim bratem rodz. Franciszkiem pleb. w Cerekwicy (→p. 6Bb) toczą spór z dziekanem i kan. kol. średz. (AC 22, k. 31).
1419 Jan z Ś.: sprawa małżeńska ze Stachną z Choczesche [Chodzież] (AC 4, k. 48v, 52v, 54v, 55, 60, 63v)
1419-29 Anna wdowa po burm. [Mikołaju Anderlinie; →wyżej] z Ś.: 1419 taż toczy sprawę przeciwko →Janowi Pacierzowi prep. [szpit.] Św. Ducha w Ś. (AC 4, k. 30v); 1421 taż pozywa Bronisza ze Słupi (de Slup) o 5 grz. z tytułu poręczenia za Mrowińskiego (AC 5, k. 141v); 1423 taż jako antiqua preconsulissa, wraz ze swoim prok. →Hanutą z Ś. zeznaje, że posiada kwit na 14 grz. od Wasiły obyw. pozn. i że została spłacona przez Gertrudę żonę oraz Ambrożego i Wojciecha synów tegoż Wasiły (SBP, s. 134, nr 387); 1423 taż mocą testamentu wyznacza →Bartłomiejowi [Rynkowi] kan. pozn. i pleb. w Ś. 60 grz. średnich gr uzyskanych na Mikołaju Fleyscher mieszcz. w Kościanie, które zapisuje na pożytek pleb. i kościoła (AC 6, k. 90v); 1425 (Kościan Z. 8, k. 125-125v – uzupełnić); 1428 taż ma sprawę z discr. Jerzym prezb. z Poznania (AC 11, k. 21v, 26v); 1429 taż ma sprawę z Mikołajem z Czeszewa kancl. gnieź. o 22 grz. długu NN brata tegoż kanclerza (WR 2, nr 916).
1419 Janusz Frydrych: tenże rajca →p. 4B.
1419-24 Mikołaj Grabianowski [prawdopodobnie z szlachty (Tymieniecki)]: 1419 tenże rajca →p. 4B; 1424 przyjmuje depozyty pieniężne od szlachty (Pyzdry Z. 5, k. ).
1419 Pachota obyw. (concivis) średz.: 1419 tenże z żoną Katarzyną sprzedaje →Bartłomiejowi pleb. średz. i kan. pozn. 1 grz. czynszu rocznego od 10 grz. sumy głównej zapisanej na jego domu przy ul. Tkaczy obok muru naprzeciwko domu Piotra Nawszego (KDW V, nr 291).
1419 Mikołaj Jaczko: 1419 tenże rajca →p. 4B.
1419 Stachnik: 1419 tenże wójt [sądowy] →p. 4B.
1419 Andrzejek Pachota: 1419 tenże ławnik →p. 4B.
1419 Wojciech Saxon: 1419 tenże ławnik →p. 4B.
1419 Piotr Nawszy: 1419 tenże sąsiad Pachoty [→wyżej] (KDW V, nr 291).
1419 Andrzej Kątny: 1419 tenże ławnik →p. 4B.
1419-20 Maciej Biret mieszcz. z Ś.: 1419 tenże prok. Stachny z Chodzieży w sprawie małżeńskiej z Janem z Ś. (AC 4, k. 48v, 52v, 54v, 55, 60, 63v); 1419 tenże ma sprawę z Maciejem Chłapowskim kan. pozn. (AC 4, k. 15); 1420 tenże jest winien Wawrzyńcowi niegdyś kościelnemu w Lusowie 1 grz. na Wielkanoc (AC 4, k. 88).
1419-25 Andrzej [Zydel] piekarz z Ś. [zapewne brat Wojciecha →niżej]: 1419 tenże ławnik →p. 4B; 1425 tenże wraz z →Wojciechem Zydlem z Ś. ma sprawę z Bartłomiejem dzierżawcą kośc. z Nietrzanowa o spłatę 3 grz. [za zboże?] niezapłaconych na Mięsopusty (AC 8, k. 85v); 1425 tenże jest winien Bartłomiejowi dzierżawcy w Nietrzanowie 5 grz. za zakupione zboże (AC 8, k. 138v).
1419-30 Hanuta [Januta, Jan] z Ś.: 1419, 1424 tenże rajca →p. 4B; 1421 temuż gwardian z Obornik jest winien 3 grz. (AC 5, k. 101v); 1423 prok. →Anny dawnej burmistrzowej z Ś. (SBP, s. 134, nr 387); 1425 tenże ma sprawę z Andrzejem Ponieckim kler. z Poznania (AC 8, k. 113v); 1426 tenże jest pozwany przez Mikołaja kler. z Kościana o 10 wiard. 9 gr. z tytułu sukna zakupionego u ojca tegoż kler. (AC 9, k. 175v); 1428 tenże ma sprawę przeciwko szl. Tyfanowi z Łowęcic [pow. pyzdr.] o 2 kopy 6 gr za sukno (WR 2, nr 914); 1428 tenże świadkiem w sprawie między Anną Karną (→wyżej: Jan [Janusz] Karny, Czarny) a Marcinem niegdyś kaznodzieją z Ś. obecnie w Koźminie (AC 11, k. 60, 96, 107); 1430 tenże spłaca Wolimira w im. Piotra z Roszkowa [ob. Ruszkowo, pow. pyzdr.] z 2 grz. (WR 2, nr 950); jego syn Maciej kan. średz., student w Krakowie, bakałarz (→p. 5Ad, 6Bc).
1423-36 Piotr Pacierz z Ś.: 1423 uzupełnić; 1427 toczy spór z szl. Henrykiem (Jędrzychem) niegdyś z Wyszakowa o 3,5 grz. za sukno (WR 2, nr 834); 1436 (jako Paczen) ma sprawę przeciwko szl. Boguszowi z „Przbaw” [Trzebaw, pow. pozn.?] o konie zabrane przez tegoż Bogusza „na księżej dziedzinie” (WR 2, nr 1105).
1423 Mikołaj Wąszewka mieszcz. w Ś.: tenże ma sprawę z →Mikołajem przeorem średz. i bratem Stanisławem o pożyczone od tegoż brata 19 gr i szkatułkę z zawartością, które winien zwrócić (AC 6, k. 52).
1424 Jurga z Ś. (WR 2, nr 982).
1424 Wincenty krawiec z Ś.: 1424 tenże ma sprawę z →Maciejem synem Hanuty z Ś. kler. o 3 grz. długu i 10 grz. za świnie kupione u Hanuty, które to należności są scedowane na kler.: Wincenty zobowiązuje się spłacić 7 grz. na św. Wojciecha, zaś na pozostałe 6 grz. przedłoży właściwe kwity (AC 7, k. 120, 137v).
1424 Maciej Golanka mieszcz. z Ś. [syn Pietrasza Golanki z Ś.? →wyżej]: 1424 tenże jest winien Wojciechowi pleb. w Mącznikach 3 grz. za zakupione zboże (AC 7, k. 136); 1424 tenże jest winien Marcinowi Sikorce pleb. w Krerowie 8 grz. za zakupione zboże (AC 7, k. 236).
1425 Derlim obyw. z Ś. (Kościan Z. 8, k. 125-125v – uzupełnić)
1425 Wojciech Zydel piekarz z Ś. [zapewne brat Andrzeja →wyżej]: 1425 tenże na sprawę z Bartłomiejem dzierżawcą kośc. z Nietrzanowa o 3 grz. [za zboże?] niezapłacone na Mięsopusty (AC 8, k. 85v); 1425 tenże jest winien Bartłomiejowi dzierżawcy w Nietrzanowie 9 wiard. za zakupione zboże (AC 8, k. 138v).
1427 Andrzej syn zm. →Janusza wójta z Ś.: tenże Andrzej arestavit u Materny z Kręska konia maści pleśniwej, a po roku Materna ma oddać konia w dobrym stanie lub zapłacić 4 grz. (Kościan Z. 8, k. 404v-405).
1427 Jakusza kowal z Ś.: 1427 tenże wraz z Mikołajem prezb. z Ś. wik. w Pierzchnie (→p. 6Bb) i Stanisławem zw. Kołek mieszcz. średz. (→niżej) jest winien 24 grz. Andrzejowi pleb. w Śmiglu (AC 10, k. 123).
1427 Stanisław Kołek mieszcz. średz.: 1427 tenże wraz z Mikołajem prezb. z Ś. wik. w Pierzchnie (→p. 6Bb) i Jakuszą kowalem z Ś. (→wyżej) jest winien 24 grz. Andrzejowi pleb. w Śmiglu (AC 10, k. 123).
1428 Piotr malarz: 1428 tenże świadkiem w sprawie między Anną Karną z Ś. (→wyżej: Jan [Janusz] Karny, Czarny) a Marcinem niegdyś kaznodzieją z Ś. obecnie w Koźminie (AC 11, k. 60, 96, 107).
1428-34 Wojciech Dobryduch mieszcz. z Ś.: 1428 tenże wraz z Wojciechem Czarnym z Ś. (→niżej) ma sprawę z mansjonarzami [tj. kan. średz.] (AC 11, k. 46); 1434 tenże wraz z Piotrem Kostrzyńskim mieszcz. z Ś. (→niżej) zawiera ugodę z Marcinem Sikorą pleb. w Krerowie w sprawie o zakupione przez nich zboże, zobowiązując się do pokrycia pleb. kosztów podróży i procesu (AC 18, k. 204, 205).
1428 Wojciech Czarny z Ś.: 1428 tenże wraz z Wojciechem Dobryduchem z Ś. (→wyżej) ma sprawę z mansjonarzami [tj. kan. średz.] (AC 11, k. 46).
1430 Piotr z Ś. [niezident.]: świadkiem spłaty przez Hanutę obyw. z Ś. w im. Piotra z Roszkowa Wolimirowi (WR 2, nr 950).
1434 Stanisław kowal z Ś.: ma sprawę przeciwko Mikołajowi opatowi w Lubiniu o zwrot zaległych 6 grz. 16 skojców 4 gr za wykonane roboty kowalskie i 9 wiard. za inne prace (AC 18, k. 11v, 35v, 48, 131, 145, 152v, 168, 202v, 208, 214v, 232v).
1434 Wojciech Darmopych mieszcz. z Ś.: ma sprawę z Mikołajem Puszykiem pleb. w Śródce (AC 18, k. 57, 78v).
1434 szl. Wawrzyniec Kruk (Tymieniecki; Pyzdry Z. 7, )
1434 Piotr Kostrzyński mieszcz. z Ś.: tenże wraz z Wojciechem Dobryduchem mieszcz. z Ś. (→wyżej) zawiera ugodę z Marcinem Sikorą pleb. w Krerowie w sprawie o zakupione przez nich zboże, zobowiązując się do pokrycia pleb. kosztów podróży i procesu (AC 18, k. 204, 205).
1435 Jan Wąsaczewski [prawdopodobnie ze szlachty (Tymieniecki)] (Pyzdry Z. 7, k. ).
1438-48 Mikołaj Charemza mieszcz. średz.: 1438 tenże wraz z Janem Rzącą mieszcz. średz. (→niżej) w sporze z Jakubem kan. z Ś. (→p. 5Ad) (AC 22, k. 56); 1444 tenże patronem ołtarza śś. Feliksa i Adaukta w kol. średz. (AC 27, k. 37, 41v, 79); 1448 tenże w sporze o obsadzenie altarii śś. Feliksa i Adaukta w kol. średz. z Maciejem Kępką (AC 30, k. 101v, 107 →p. 5Ba).
1438 Jan Rząca mieszcz. średz.: 1438 tenże wraz z Mikołajem Charemzą mieszcz. średz. (→wyżej) w sporze z Jakubem kan. z Ś. (→p. 5Ad) (AC 22, k. 56).
1443 Wojciech mł. Zwaldo obyw. z Ś.: kupuje od wikariuszy małdraty z Babina po 16 gr od każdego łanu (CP 29, k. 30).
1445 Jan Bienięda (Byenyanda) obyw. z Ś.: daje pokój i nietykalność Maciejowi sołtysowi z Ciświcy w jakimkolwiek mieście król. (AR, nr 302).
1447 szl. Mikołaj mieszcz. (nobilis opidanus) [czy ident. z Mikołajem Chochołem 1452-62? →niżej] (Tymieniecki; Poznań, Pyzdry Z. ).
1452 Marcin sukiennik (lanifex) z Ś.: występuje przeciwko niemu Andrzej dzierżawca w Mosinie o niezwrócenie tuniki i 3 gr (AC 33, k. 156).
1452-62 Mikołaj Chochoł [czy ident. z szl. Mikołajem? →wyżej] (Tymieniecki; Pyzdry Z. ).
1470-1492 Jakub Kępka mieszcz. z Ś.: 1470 tenże toczy spór z →Wojciechem Haneczkiem altarystą w Ś. [→p. 5B]; 1492 tenże ma dom [w Ś.]
1471 Marcin Chrząp mielcarz z Ś.: sprawa małżeńska z Małgorzatą niewiastą z Ś. (uzupełnić) (ACI II, nr 1345).
1473 Mikołaj Wilk obyw. z Ś.: jego żona Elżbieta wraz z rodzeństwem szl. Janem i Jadwigą żoną szl. Jana Zdzychowskiego dziećmi zm. szl. Jaśka z Jarosławca swoją część ojczystą i macierzystą w Jarosławcu w pow. pyzdr. szl. Dorocie Gratkowej, Janowi, Mikołajowi i Piotrowi braciom rodzonym z matką, dziedzicom w Czartkach za 100 grz. sprzedają (Poznań Gr. 8, s. 350).
1482 Maciej Wojewodka mieszcz. średz.: 1482 tenże witryk kol. NMP w Ś. (→p. 5Af).
1493 Andrzej Bakałarzowicz obyw. z Ś.: otrzymuje wspólnie z →Mikołajem Olszowym obyw. z Ś. list żelazny od króla Jana Olbrachta (MRPS II, nr 144).
1493-1510 Mikołaj Olszowy obyw. z Ś.: tenże burm., rajca, ławnik →p. 4B; 1493 otrzymuje wspólnie z →Andrzejem Bakałarzowiczem obyw. z Ś. list żelazny od króla Jana Olbrachta (MRPS II, nr 144).
1498 Grzegorz garncarz z Ś.: jako zm. brat Marcina Rugały rzeźnika z Kościana, po śmierci tegoż →Jan Drożdżak wik. w Ś. miał zabrać 9 grz. w półgroszach i 10 zł węg. w złocie, o które Marcin toczy spór z Janem (AC 75, k. 39v).
1499 Stanisław obyw. średz. [niezident.] pozwany przez szl. Macieja Lutyńskiego o to, że tenże Stanisław będąc prokuratorem w Pleszewie dokonał najazdu wraz z rodziną i sześcioma innymi najeźdźcami na dom i szkołę Lutyńskiego w Grodzisku, gdzie zadano mu trzy rany krwawe i sześć sinych oraz zabrano 9 prosiąt, 4 świnie i inne rzeczy o łącznej wartości 20 grz. (Kalisz Gr. 30, k. 165).
1500 Marcin Grysz z Ś.: tenże uprawia łan roli w Urniszewie (CP 111, k. 6v-7v).
1500 Maciej Rydl z Ś.: tenże uprawia łan roli w Urniszewie (CP 111, k. 6v-7v).
1500 Maciej rzeźnik z Ś.: tenże uprawia łan roli w Urniszewie (CP 111, k. 6v-7v).
1503 Stanisław obyw. z Ś.: ma u niego Stanisław Święch (Swyanch) 6 grz. długu (AR, nr 1932).
1503 Katarzyna Kamieniczna z Ś.: uzupełnić (AR, nr 1934).
1508 Agnieszka Kominkowa z Ś.: ma sprawę przeciwko kap. koleg. średz. o pobór ½ grz. czynszu z folwarku zw. Kupiszewski, który jest opustoszały od kilku lat i nie ma z niego użytku, wobec czego taż prosi o zwolnienie z czynszu do czasu, gdy folwark będzie ponownie uprawiany, zaś →Jakub kan. średz. im. kap. zeznaje, że Agnieszka miała w poprzednim roku zboże w stodole, czemu zaprzeczyła, a na prośbę o udowodnienie swoich racji Agnieszka zgadza się sprzedać kap. folwark za 6 grz. sumy głównej (AC 85, k. 75).
1509 Jan Wrzask z Ś.: tenże kupił rolę kmiecą w Urniszewie za 7 gr pod oziminę i uprawia (CP 111, k. 27-27v).
1510 Grzegorz z Ś.: ma sprawę małżeńską ze swoją żoną Magdaleną, Adam sołtys i kmieć z Dąbrowy zeznaje, że tenże z żoną przed 14 laty wziął ślub w kościele w Mieczewie (AC 87, k. 46; DepTest 4, k. 148v).
1532 Zofia Czarnocka (KMP 1992, Nr 3/4, s. 112-113 – Księga cudów poznańskiego kościoła Bożego Ciała (1493-1604)).
3B. Handel i rzemiosło
3Ba. Handel
3Bb. Rzemiosło
Rzeźnicy:
1373 – jatka rzeźnicza w Ś. →p. 3A: Jan Ruglbicz; p. 4D.
Młynarze: →p. 2C.
3C. Podatki i świadczenia
1330 Jan bp pozn. nadaje czynsz należny stołowi biskupiemu w małdratach i wiardunkach z miasta Ś. kośc. par. św. Jana Chrzciciela w Krerowie na utrzymanie plebana (KDW II, nr 1109).
1344 Jan bp pozn. zapisuje kośc. par. w Krerowie dochody należące do stołu biskupiego z 5 łanów uprawianych w Ś. za zgodą kap. pozn., w tym →Jakuba pleb. z Ś. i kan. pozn. (KDW II, nr 1231).
1458 miasto Ś. ma dostarczyć 20 pieszych na wyprawę wojenną do Malborka (CMP, nr 129).
1462-65 miasto Ś. płaci podatek zw. cyza w 12 ratach (1-9, 11-13) kolejno: 8 grz., 7 grz. 8 gr, 8 grz. 1 wiard., 6 grz. bez 6 gr, 7 grz. 6 gr, 5 grz. 14 gr, 8 grz. 3 gr, 7 grz. 9 gr, 9 grz. 6 gr, 13 grz. bez 6 gr, 6 grz. 8 gr, 6 grz. bez 1 wiard. (AmPoz I/1854, k. 2-13; Cyza, s. 545-549).
1507 miasto Ś. płaci 30 grz. szosu i 2 grz. od →młyna słodowego (ASK I 11, k. 37).
1507 miasto Ś. płaci z pięciu →wiatraków po 6 gr (ASK I 11, k. 21).
1508 miasto Ś. płaci czwartą część czynszu tj. 7 wiard. z wsi Zielniki i Roszkowo [Ruszkowo] oraz z →wójtostwa średz. (ASK I 11, k. 163).
1517 miasto Ś. zobowiązuje się płacić kap. pozn. 8 grz. czynszu rocznego z Urniszewa i Zielnik oraz 1 wiard. dziesięciny z każdego łanu w Urniszewie, w zamian za co kap. pozn. sprzed. miastu wspomnianą wieś (DK perg 223).
4A. Prawa, przywileje i powinności miejskie
1402 król Władysław [Jagiełło] daje mieszcz. średz. prawo wykupu wsi Zielniki z rąk Henryka z Zimnejwody kaszt. ksiąskiego za 800 grz. (SLP 214).
1493 król Jan Olbracht potwierdza prawa i przywileje mieszczan w Ś. (MRPS II, nr 172).
1504 król Aleksander z racji opustoszenia Ś. uwalnia mieszczan od wszystkich świadczeń królewskich, duchownych i miejskich, czopowego, pogłównego, podwody i in. na okres 12 lat (MRPS III, nr 1375).
1513 król Zygmunt [Stary] na prośbę burm. i rajców średz. uwalnia mieszczan i przedmieszczan Ś. od płacenia dziesięciny (MRPS IV/2, nr 10379).
1517 tenże król Zygmunt zezwala na sprzedaż miastu Ś. wsi Urniszewo przez kap. pozn., w zamian za co miasto będzie płacić z tej wsi i Zielnik 8 grz. czynszu rocznego i po 1 wiard. dziesięciny z każdego łanu w Urniszewie, które odtąd będzie podlegało prawu miejskiemu (Pot. 304, k. 82-82v).
4B. Władze miejskie
1339 Sulisław burm. (magister consulum) z Ś. świadkiem w procesie Polski z Krzyżakami (Lites I, s. 322).
1405 25 II Mikołaj Andril burm. świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sprawie z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1419 13 I Stanisław burm., Hanuta, Janusz Frydrych, Mikołaj Grabianowski, Marcin kupiec, Maciej szewc, Mikołaj Jaczko rajcy, Stachnik wójt [sądowy] (viceadvocatus), Andrzejek Pachota, Wojciech Saxon, Mikołaj Krawiec, Andrzej Kątny, Janusz Czarny, Andrzej piekarz ławnicy (KDW V, nr 291; AC 27, k. 143v).
1443 1 I Stanisław burm., Andrzej Ranamander, Racław Stry, Tomisław krawiec, Jan piwowar, Mikołaj Czarny, Maciej Krzywiński rajcy, Maciej Słaby, Hanusz Stolcarz, Paweł Pachota, Marcin Walko, Piotr Kukiełka, Jan Swonarz ławnicy (KDW V, nr 696).
1457 Janusz wójt [sądowy] średz., Maciej Mirek, Maciej Basilicki, Piotr Piwko, Maciej Stelczar, Wojciech Węgrzyn, Janusz Pełka, Maciej Brożyna ławnicy (AC 38, k. 52v).
4C. Wójtostwo
1339 Jan wójt czyli sędzia (advocatus seu iudex) z Ś. świadkiem w procesie Polski z Krzyżakami (Lites I, s. 322).
1405 25 II Mikołaj wójt świadkiem ze strony →Piotra kler. [z Ś.] w sprawie z Maciejem Szelągiem →p. 5Ae.
1405 13 III NN wójt średz. [zapewne Mikołaj] świadkiem sprawy małżeńskiej (?) między Katarzyną niewiastą a Nikloszem z Pyzdr (AC 1, k. 110a).
1406 19 II, 26 III NN wójt średz. ma sprawę z Maciejem pleb. z Winnejgóry (AC 2, k. 7v, 17).
1408 26 IV NN wójt średz. ma sprawę z Wyszkiem pleb. z Solca (AC 2, k. 99v).
1409 rola wójtowska w Ś. (AC 2, k. 141).
1421 NN wójt średz. toczy spór z Stanisławem dzierżawcą kośc. z Nietrzanowa (AC 5, k. 150).
1428 Wacław (Więszek) wójt średz.: 1428 tenże świadkiem w sprawie między Anną Karną z Ś. (→p. 3A: Jan [Janusz] Karny, Czarny) a Marcinem niegdyś kaznodzieją z Ś. obecnie w Koźminie (AC 11, k. 60, 96, 107).
1433 Jan i Mikołaj wójtowie dziedziczni średz. (AmPoz, I/1, s. 144-145).
1448 Mikołaj wójt średz. (AE I, k. 153v).
4D. Działalność władz miejskich
1373 rajcy średz. poświadczają zapis Jana zw. Ruglbicz mieszcz. (concivis) 2 kamieni łoju czynszu rocznego na swojej jatce kupionej od →Jaśka wójta średz. dla klasztoru franciszkanów w Pyzdrach (JurekDokWlkp, nr 8).
1443 burmistrz, rajcy, ławnicy i przysięgli zapisują czynsz szl. Mikołajowi z Malczewa →p. 5B
5A. Kościół par. (kolegiacki)
1409 spór z Adamem Bełczkiem Bernardzkim o 25 grz. dla kościoła (AC 2, k. 124v, 125).
1424 (obl. 1440) szl. Piotrasz dziedzic Kępy i Lubońca sprzedał z dochodów Lubońca 8 grz. gr szerokich praskich czynszu rocznego za 12 grz. (?, być może 120 grz.?) sumy głównej na rzecz duchownych kol. średz. (KDW V, nr 389; →p. 5Ad: Piotr [Pacierz], Stanisław Pacierz; p. 5C).
1438 kan. kol. średz. toczą spór z Jerzym Markelem burm. pozn. (AC 22, k. 22).
1438 dziekan i kan. kol. średz. mają sprawę z Franciszkiem pleb. w Cerekwicy i Janem Karnym mieszcz. w Ś. braćmi rodz. (AC 11, k. 31).
1448 Piotr sołtys z Zielnik mieszcz. z Ś. zapisuje kap. średz. 1 grz. 8 gr czynszu rocznego od 14 grz. sumy głównej na połowie łanu roli zw. Czajkowska alias Kołkowska (Czaycowska alias Colcowska) na gruntach miejskich (AC 30, k. 123).
1486 Łukasz z Górki przenosi 66 zł węg. czynszu rocznego od 1000 zł węg. sumy głównej dla kol. średz. na dobra Sulęcin, Kijewo, Prusinowo i Zimin (AE III, k. 119).
1487-1508: 1487 szl. Bogumił dziedzic w Wiotszynie [ob. Wieczyn] zapisuje na swoich wsiach Wiotszyno i Psienie 8 zł węg. czynszu rocznego kap. średz., z której to sumy 4 zł zostały przeniesione z miasta Śremu (Poznań Gr. 10, k. 86v); 1492 kap. średz. w sporze z Bogumiłem o 24 zł węg. zaległego czynszu za trzy lata (Kalisz Gr. 29, k. 106-106v, 116-116v); 1496 dziekan i kan. średz. toczą spór z szl. Teofilem [Bogumiłem] Wiotszyńskim o zaległy czynsz (Kalisz Gr. 29, k. 420, 428, 431v); 1507 kap. średz. toczy spór z szl. Bogumiłem Wiotszyńskim o 24 zł węg. czynszu zaległego z trzech lat na dobrach Wiotszyno (Kalisz Gr. 31, k. 246); 1508 szl. Wojciech Mycielski i szl. Bartłomiej Bartuchowski dziedzice w Psieniu i Wieczynie wnoszą o udzielenie wolnizny od płacenia czynszu z Wieczyna na rzecz kan. średz. (AC 85, k. 32).
1499 dziekan i kan. średz. toczą spór z szl. Cezarią żoną Wojciecha Węgierskiego o zaległy czynsz [z Wieczyna? tak wskazywałby nagłówek: Canonici Srzedensi cum Wyeczino] (Kalisz Gr. 30, k. 89v/80).
5Aa. Plebani (prepozyci)
przed 1276 Mikołaj pleb. niegdyś z Ś.: tenże jako skarbnik lędzki [czy tożsamy z Mikołajem skarbnikiem lędzkim 1288-90? ] (KDW I, nr 460).
1299 Jakub pleb. średz. kan. pozn.: tenże świadkiem sprzedaży przez bpa poznańskiego [Andrzeja Zarembę] wsi Kościanki Małostrzygowi Karsznie sołtysowi z Winnejgóry (KDW II, nr 824).
1344 Jakub pleb. z Ś. i kan. pozn. (KDW II, nr 1231).
1366-80 Tomasz syn Gosława pleb. w Ś. : 1366 suplika cesarza Karola [V] dla tegoż na kanonię gnieź. pod warunkiem rezygnacji z kaplicy Św. Krzyża w Pyzdrach (MPV III, nr 497); 1366 prowizja pap. [Urbana V] dla tegoż na kanonię gnieź., po objęciu której winien zrezygnować z kaplicy Św. Krzyża w Pyzdrach (BP II, nr 1495); 1369 tenże świadkiem →sprzedaży przez Przecława wojewodę kal. części sołectwa w Murzynowie Czeszkowi alias Laskowi (KDW III, nr 1612; p. 6Ab); 1370 tenże świadkiem sprzedaży przez Jarosława Skotnickiego abpa gnieź. wójtostwa w Kamieniu Hermanowi zw. Templin (KDW III, nr 1633); 1370 tenże świadkiem lokacji wsi kap. gnieź. Korytkowo na prawie średz. (KDW III, nr 1632); 1371 prowizja pap. [Grzegorza XI] dla tegoż na kaplicę Św. Krzyża w Pyzdrach (Theiner I, s. 672); 1375 tenże świadkiem ordynacji dla kap. gnieź. wydanej przez abpa Janusza Suchywilka (KDW III, nr 1716); 1380 tenże świadkiem nadania przez abpa gnieź. dziesięciny z Wiśniewa i Smuszewa pleb. z Kościelca (KDW VI, nr 265); 1380 tenże świadkiem oblaty dokumentu w sprawie dziesięcin dla joannitów (AmGn, I/155, s. 24-25).
1405-25/26 Bartłomiej Rynek pleb. w Ś., kan. kat. pozn., od 1423 prep. średz.: 1405 tenże toczy spór z →Stefanem dzierżawcą [z Ś.] o bezprawną sprzedaż przez tegoż Stefana dziesięciny z Babina wartości 6 grz. na własny użytek (AC 1, k. 136); 1409 tenże świadkiem sprawy Jana Pakosza z Abrahamem Żydem (AC 2, k. 128v); 1409 tenże toczy spór z Klemensem z Kijewa i Strzeszek (AC 2, k. 128v, 134); 1421 tenże toczy spór z →Stanisławem burm. i Święchem wójtem z Ś. (AC 5, k. 77, 87v, 90v – zapowiedź arbitrażu bpów krak. i pozn., 91v) o sołectwo i grunty we wsi Topola (AC 5, k. 95 – zapowiedź ugody); 1423 temuż mocą testamentu →Anna niegdyś burmistrzowa w Ś. wyznacza 60 grz. średnich gr uzyskanych na Mikołaju Fleyscher mieszcz. w Kościanie zapisane na pożytek tegoż i kościoła (AC 6, k. 90v).
1448-57 Stanisław syn Stanisława [Bakałarza] z Ś.: 1449 tenże student w Krakowie →p. 6Bc.; 1450 ma sprawę z Mikołajem Budziłowskim i Janem Brodowskim kan. średz., Janem Dębickim, Janem Budziłowskim, Mikołajem Swyrketh [Świergot] z Pigłowic, Dersławem i Wojciechem braćmi rodzonymi z Pigłowic, Dersławem Chwałkowskim, →Andrzejem młynarzem z Ś. i →Klemensem Strzyszkiem kler. z Ś. (AC 32, k. 119).
5Ab. Dziekani
1423-24 Jan Pacierz: 1424 temuż szl. Wojciech Brodowski zapisuje 4 grz. czynszu rocznego od 12 grz. na Brodowie płatnego na Boże Narodzenie (AC 7, k. 87v).
1457 Stanisław bakałarz obyw. średz. zapisuje na rzecz dziekana średz. 24 skojce czynszu rocznego płatnego na Letare od 10 grz. sumy głównej zapisanej na połowie łanu roli ze stojącymi na niej wiatrakami (AC 38, k. 52v).
1510 Jan Razek: 1510 tenże pleb. w Tarnowie dzierżawi na 3 lata dochody plebanii Piotrowi prezb. z Obornik za 10,5 grz. w pierwszym roku i po 11 grz. w dwóch n. latach (AC 87, k. 24v); 1510 tenże pleb. w Tarnowie dokonuje zamiany z Maciejem Bagrowskim na altarie w Kaliszu i Chrzypsku pod wadium 200 dukatów węg. (AC 87, k. 133v-134).
5Ac. Kustosze
1448 Andrzej bp pozn. za zgodą Jana z Rudnicy prep., Marcina dziekana, Mikołaja Budziłowskiego, Pawła Peszla, Stefana i Macieja kan. średz. erygował kustodię w kol. średz. uposażoną sumą 11 grz. przez Mikołaja syna wójta z Ś., który został ustanowiony kustoszem (AE I, k. 153v; DAP II, s.)
1461 Andrzej i Benedykt dziedzice Koryt i Brunowa [ob. Bronów] zapisali na swoich dobrach 2 kopy gr szerokich czynszu rocznego od 30 grz. gr szerokich Mikołajowi synowi Buchwalda z Kalisza kustoszowi kol. w Ś. dla polepszenia uposażenia (KorPrał I, s. 254).
5Ad. Kanonicy
1423-40 Maciej syn →Hanuty z Ś.: 1423 tenże kler. prosi Marcina krawca z Brodnicy o zwrot 2 grz. za sukno kupione u Hanuty i legowane temuż kler. testamentem oraz o zwrot 1 grz. za dom w Śremie kupiony przez Marcina od Hanuty, czemu Marcin przeczy (AC 6, k. 128v); 1424 tenże kler. toczy spór z →Wincentym krawcem z Ś. o 3 grz. długu i 10 grz. za świnie kupione przez krawca u Hanuty, które to należności są scedowane na Macieja: Wincenty zobowiązuje się do spłaty 7 grz. na św. Wojciecha, a na pozostałe 6 grz. pokaże odpowiednie kwity (AC 7, k. 120, 137v).
1438 Jakub: 1438 tenże w sporze z Janem Rzącą i Mikołajem Charemzą mieszcz. średz. (→p. 3A) (AC 22, k. 56).
1517-34 Augustyn z Ś.: 1517 tenże student w Krakowie →p. 6Bc; 1520 tenże notariusz konsystorza pozn. (DK perg 236); 1528 tenże altarysta św. Tomasza, Wawrzyńca, Sebastiana i Fabiana w kat. pozn. (CP 18, k. 275v); 1528 tenże prok. spraw konsystorza pozn. (CP 5, k. 2, nr 3); 1534 tenże prok. ur. Andrzeja Jaktorowskiego, szl. Wojciecha Turkowskiego, Jana z Baborowa dziedziców w Młodasku i Jana Jaskierta mans. w Szamotułach (AC 109, k. 76).
5Ae. Inni duchowni
1405 Piotr syn Jana z Poznania kler. [z Ś.]: 1405 tenże toczy spór przeciwko Maciejowi Szelągowi o bezprawne zajęcie roli, folwarku i sprzętu przez tegoż Szeląga po śmierci swojego ojca; 1405 tenże przyprowadza do sądu świadków [w powyższej sprawie] →Mikołaja Andrila burm. średz, Mikołaja wójta [→p. 4B], Imgwara, Klemensa, Oleczara, Wacława Hampla i Ogorzałkę mieszcz. średz. [→p. 3A] (AC 1, k. 92, 96a, 99, 102, 103a, 105, 106).
1405 Mikołaj wik. z Ś.: tenże świadkiem ze strony Adama pleb. w Bagrowie w sprawie z Nibałkiem dziedzicem z Bagrowa (AC 1, k. 120).
1406 Mikołaj dzwonnik z Ś.: tenże toczy spór przeciwko →Stefanowi dzierżawcy z Ś. (AC 2, k. 41v).
1419-23 Mikołaj kaznodzieja z Ś.: 1419-20 tenże toczy spór z szl. Wojciechem Brodowskim o fundację ołtarza (AC 4, k. 64, 71, 76, 79, 82, 85v, 89, 101, 103v); 1420 tenże [?] prezb. toczy spór z →Marcinem wik. w Ś. (AC 4, k. 93); 1423 tenże [?] prezb. prosi →Stanisława pisarza miasta Ś. o zapłatę 1 grz. z tytułu zastępstwa na urzędzie pisarza (AC 7, k. 118).
1420 Marcin wik. w Ś.: tenże ma sprawę z →Mikołajem prezb. [kaznodzieją?] w Ś. (AC 4, k. 93).
1423 wikariusze w Ś. mają sprawę z szl. Wojciechem z Brodowa (AC 6, k. 97, 106v, 110, 110v, 126v).
1426 Bartłomiej prezb. gracjalny z Ś.: tenże toczy spór z Janem pleb. w Grodzisku (AC 9, k. 10v, 14).
1428 Andrzej kler. z Ś.: tenże ma sprawę z Przecławem pleb. w Nietrzanowie (AC 11, k. 33).
1428 Jan Katrynka prezb. z Ś.: tenże ma sprawę z Janem altarystą z Ś. o służbę przy ołtarzu (AC 11, k. 38v, 43).
1434 Andrzej prezb. gracjalny z Ś.: tenże toczy spór z Janem sługą kościelnym w Mosinie (AC 18, k. 167).
1470 Maciej kaznodzieja w Ś.: 1470 tenże oskarżony przez →discr. Grzegorza rektora szkoły w Ś. o publiczne znieważenie z ambony (ACI II, nr 1333).
1498 Jan Drożdżak wik. w Ś.: ma sprawę z Marcinem Rugałą rzeźnikiem z Kościana o 9 grz. w półgroszach i 10 zł węg. w złocie, które miał bezprawnie zabrać po śmierci →Grzegorza garncarza z Ś., brata tegoż Marcina (AC 75, k. 39v).
5Af. Witrycy
1419 szl. Michał z Babina jest winien witrykom kościoła w Ś. 1 grz. na Mięsopusty (AC 4, k. 43v).
1425 Stefan i Maciej witrycy kościoła w Ś. w sporze z młynarzem z Topoli (AC 8, k. 224).
1482 Jan burm. i Maciej Wojewodka mieszcz. średz. witrycy kol. NMP toczą spór z Małgorzatą Zdunkową z Ś. wdową po Macieju Zdunku o zapisy testamentowe na rzecz kol. – Małgorzata zobowiązuje się wydać 12 grz. na sprawienie ornatu i „pięknej szaty” (casula pulcra) do dnia św. Michała 1482 (AE III, k. 36, 39v).
5Ag. Szkoła przy kościele par.
1423 Jakub Wola rektor szkoły w Ś.: tenże oskarża Andrzeja Wolę kantora z Ś. o pisanie i rozpowszechnianie fałszywych listów i dokumentów o królu i królowej Polski na Śląsku (AC 6, k. 12).
1470 discr. Grzegorz rektor szkoły w Ś.: 1470 tenże skarży →Macieja kaznodzieję w Ś. o publiczne znieważenie go w dzień świąteczny z ambony (ACI II, nr 1333).
5Ah. Bractwa w kościele par.
5B. Altarie w kościele par. (kolegiackim)
[Wg LBP
1420 Wojciech dziedzic w Brodowie zeznaje, że jest winien zapisać 6 grz. z czynszem na erygowanie ołtarza w Ś. (AC 4, k. 161v).
1443 burmistrz i rajcy z ławnikami i przysięgłymi sprzedają szl. Mikołajowi z Malczewa 12 grz. dobrych średnich groszy czynszu rocznego za 150 grz. sumy głównej na ołtarz w kol. średz. ufundowany przez tegoż Mikołaja, zobowiązując się do płacenia czynszu Mikołajowi, a po jego śmierci altarystom ufundowanego przez niego ołtarza (KDW V, nr 696).
1470 Wojciech Haneczek altarysta pozwany przez Jakuba Kępkę mieszcz. w Ś. [→p. 3A] o to, że tenże upomniał Jakuba o 1 wiard. czynszu z roli, którą Jakub miał posiadać bez obciążeń i świadczeń (AC 50, k. 55v).
1492 Piotr syn Szymona altarysta: temuż Tomasz kowal z Nowych Ogrodów za murami pozn. zapisuje ½ grz. czynszu rocznego od 16 grz. sumy głównej z domu →Jakuba Kępki mieszcz. z Ś. na swoim domu [w Nowych Ogrodach] między domami Wojciecha Ruty kowala i Jana Nikla Goczałka po prawej stronie ku Poznaniowi (AC 69, k. 40).
5Ba. Altaria Bogarodzicy Dziewicy Maryi
5Bb. Altaria śś. Feliksa i Adaukta
1444 spór o prawo patronatu względem altarii, które zostało przyznane Mikołajowi Charemzie i jego sukcesorom (AC 27, k. 37, 41v, 79).
przed 1448 Wojciech altarysta: 1448 jako zm. posesor (AC 30, k. 101v).
1448 spór o obsadzenie altarii wakującej po zm. Wojciechu altaryście: Maciej Kępka mieszcz. średz. prezentował Marcina ze Słupcy altarystę kat. pozn., zaś Mikołaj Charemza mieszcz. średz. prezentował Stanisława kan. średz. (AC 30, k. 101v, 107).
5Bc. Altaria św. Michała Archanioła (patronatu bractwa prezbiterów)
1510 Jan z Góry archidiakon, wik. gen. i ofic. pozn., altarysta w Ś. rezygnuje z ołtarza św. Michała Archanioła patronatu bractwa prezbiterów (→p. 5Ah) na rzecz Leonarda Pieczychowskiego (AE V, k. 5).
5Bd. Altaria Św. Trójcy i św. Michała (patronatu bractwa rzeźników)
5C. Kościół i szpital Św. Ducha
[Kościół ufundowany rzekomo ok. 1350. Zlokalizowany po lewej stronie za Bramą Poznańską przy drodze na Poznań. Rozebrany w 1837, obecnie w tym miejscu stoi budynek Domu Pogodnej Jesieni (AmŚr, 651; także →ŁOp. 1, s. 317).]
1419 Jan Pacierz prep. [szpit.] Św. Ducha ma sprawę z →Anną wdową po burm. z Ś. (AC 4, k. 30v).
1423 kościół i szpital Św. Ducha włączone jako uposażenie dziekanii przy nowo erygowanej kap. średz. ()
1424 (obl. 1440) z czynszu 8 grz. gr szerokich praskich zapisanych przez szl. Piotrasza dziedzica Kępy i Lubońca (→p. 5A) Jan proboszcz kaplicy szpitala Św. Ducha ma pobierać 4 grz. rocznie, a po jego śmierci ta część ma być pobierana przez szpital (KDW V, nr 389).
5D. Kościół św. Idziego (za murami)
[Założony prawdopodobnie przez Władysława Hermana krótko po 1085, co czyniłoby ten kościół pierwszą świątynią na terenie Środy. Pierwotnie nosił wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Idziego Opata. Zlokalizowany na Przedmieściu Pyzdrskim przy odejściu drogi do Kijewa i Śremu od głównego traktu pyzdrskiego. Rozebrany ok. 1819, obecnie w tym miejscu stoi budynek poczty (AmŚr, 844; także →DAP II, s. 361, 604; S. Bober, Kult św. Idziego w Polsce w świetle wezwań kościołów, Opole 2004, s. 110-114 – tu również odwołania do zaginionej pracy mgr: M. Zbierski, Kult św. Idziego w Polsce w wiekach średnich, Poznań 1936)].
5E. Kościół Wszystkich Świętych
[].
5F. Kościół Św. Krzyża – dominikanów
[].
1419 przeor klasztoru w Ś. ma sprawę z szl. Czeczeradem [Chwałkowskim] (AC 4, k. 61, 69).
1421 Łukasz przeor w Ś.: 1421 tenże mianuje prok. w swoich sprawach (AC 5, k. 62v); 1421 tenże [? – jako NN] ma sprawę z Piotrem pleb. z Kiszewa (AC 5, k. 65, 72v, 74).
1423 Mikołaj przeor, brat Stanisław proszą →Mikołaja Wąszewkę mieszcz. w Ś. o zwrot pożyczonych 19 gr i szkatułki z zawartością (AC 6, k. 52).
1495 Jan przeor i konwent średz. toczą spór z szl. Andrzejem dziedzicem w Sabaszczewie o czynsz na rzecz klasztoru – Uriel [z Górki] bp pozn. zasądził, że dziedzice Sabaszczewa winni płacić 1 grz. czynszu (AE III, k. 195).
6A. Wydarzenia
1425 miasto Ś. składa przysięgę wierności królowi Władysławowi [Jagielle] (SLP 221).
6Aa. Sejmiki średzkie
6Ab. Dokumenty wystawione w Ś.
6B. Osoby pochodzące ze Ś. działające poza Ś.
6Ba. Osoby świeckie
1288 Herman z Ś. mieszcz. pozn. świadkiem w dokumencie sprzedaży przez Reynolda wójta pozn. młyna w starym mieście Poznaniu (antiqua civitate Poznaniensi) Tylonowi prep. w Santoku (KDW II, nr 633).
1302 Bruno z Ś. rajca pozn. świadkiem w dokumencie erygującym szkołę przy kościele św. Marii Magdaleny w Poznaniu (KDW II, nr 855).
1402 Jakub woźny z Ś. (ZSW, nr 347-Pyzdry).
1495 Marcin z Ś. domownik (familiaris) Stanisława Gruszczyńskiego prep. kaliskiego (Kalisz Gr. 29, k. 325v).
Osoby z Ś. przyjmujące prawo miejskie w innych miastach:
– Kraków: 1408 Andrzej, 1424 Maciej, 1436 Wawrzyniec, 1437 Marcin malarz, 1442 Wawrzyniec, 1445 Piotr, 1450 Wincenty, 1457 Maczek [Maciej?] (Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków 1913, nr 1951, 3615, 4732, 4787, 5314, 5550, 5960, 6380);
– Lwów: 1465 Mikołaj Wrzask rymarz, 1466 Andrzej szwagier bakałarza (gener baccalarii) (Album Civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388-1783, wyd. A. Janeczek, Poznań-Warszawa 2005, nr 658, 692).
6Bb. Osoby duchowne
1335 Jakub z Ś. kan. pozn. świadkiem w dokumencie bpa pozn. (KDW II, nr 1059, IV, s. 332-333).
1349 Dytko z Ś. kan. pozn. świadkiem w dokumencie bpa pozn. (KDW II, nr 1283).
1377 Mikołaj syn Piotra z Ś. prezb., pleb. w Jamnie diec. pozn. otrzymuje prowizję pap. na kan. pozn. (BP II, nr 2414).
1396 Maciej syn Jana z Ś.: 1396 wik. wiecz. kat. pozn. (dochód szacowany na 3 grz. srebra) otrzymuje prowizję pap. na plebanię w Lubiniu (dochód szacowany na 16 grz.) wakującą po śmierci Jakuba Stollicza z Kościana (BP III, nr 439); 1396 świadkiem dokumentu bpa pozn. (DK perg 108).
1404 Tomasz syn Bartłomieja z Ś. [czy ident. z Tomaszem z Ś. wik. wiecz. pozn.? →niżej]: 1404 tenże notariusz publiczny wystawia instrument notarialny w sprawie pomiędzy Mikołajem Baranem wik. wiecz. pozn. a Andrzejem kuśnierzem pozn. (AC 1, k. 25).
1404 Wojciech z Ś. diakon: tenże świadkiem publikacji pozwu w sprawie między opatem i konwentem lubińskim a NN pleb. z Koszut (AC 1, k. 30a).
1404 Marcin altarysta z Ś. [czy w Ś.?] (AC 1, k. 63).
1404 Tomasz z Ś. wik. wiecz. pozn. [czy ident. z Tomaszem synem Bartłomieja z Ś.? →wyżej] (AC 1, k. 63).
1405 Franciszek z Ś. prezb. [czy ident. z Franciszkiem pleb. w Cerekwicy 1438? →niżej]: tenże ma sprawę z Janem mieszcz. z Pyzdr (AC 1, k. 93, 93a).
1406 Marcin prezb. z Ś.: tenże mianowany prok. przez NN mieszcz. z Ś. (AC 2, k. 37).
1408 Jan z Ś. kler.: tenże świadkiem przy przedłożeniu przywileju kościoła w Gozdowie (AC 2, k. 90).
1420 Jan z Ś. dzwonnik kat. pozn.: tenże świadkiem wyroku wik. gen. pozn. (ACI II, nr 962).
1420 Mikołaj syn →Anderlina z Ś.: wik. wiecz. pozn.; 1420 tenże świadkiem sprawy Szymona z Kaczkowa kan. pozn. przeciwko szl. Mikołajowi i Janowi dziedzicom w Tarnowie (AC 4, k. 100v); 1420 tenże świadkiem sprawy między Stanisławem Zielonym z Giecza a Stanisławem wik. w Gieczu o pobicie Zielonego przez przyjaciół wikariusza zw. Grzybowskimi (AC 4, k. 102v); 1420 tenże świadkiem sprawy między Stanisławem kler. z Popowa a Wojtkiem obyw. pozn. (AC 4, k. 107v).
1420-21 [Mikołaj] Popiel prezb. z Ś.: tenże wraz z →[Jakubem] Borkiem kler. z Ś. ma sprawę z Przecławem pleb. w Nietrzanowie (AC 4, k. 121, 131v, 137v, 147v); 1421 tenże zobowiązuje się zapłacić 6 grz. Przecławowi pleb. z Nietrzanowa (AC 5, k. 120v).
1420 [Jakub] Borek kler. z Ś.: tenże wraz z →[Mikołajem] Popielem prezb. z Ś. ma sprawę z Przecławem pleb. w Nietrzanowie (AC 4, k. 121, 131v, 137v, 147v).
1426-39 Jan syn Stanisława z Ś.: 1426 tenże student i 1432 bakałarz sztuk w Krakowie →p. 6Bc; 1433 tenże przyjęty jako notariusz publ. diec. pozn. (GąsNot, nr 268; AC 17, k. 11); 1433 tenże kler. diec. pozn., notariusz publ. kreacji cesarskiej poświadcza testament →Jana Pacierza dziekana średz. (KDW IX, nr 1326); 1436 tenże altarysta extra muros Posnanienses [kat., prawdopodobnie →Nawiedzenia NMP, św. Katarzyny i Barbary] (KDW V, nr 582; DAP I, s. 248); 1439 tenże kler. i notariusz publ. poświadcza zapis czynszu na rzecz ołtarza Wszystkich Świętych na Nowym Cmentarzu za murami pozn. (AC 38, k. 115v).
1427 Mikołaj prezb. z Ś.: 1427 tenże wik. w Pierzchnie wraz z Jakuszą kowalem i Stanisławem zw. Kołek mieszcz. z Ś. (→p. 3A) jest winien Andrzejowi pleb. w Śmiglu 24 grz. (AC 10, k. 123).
1436 Paweł kler. z Ś.: otrzymuje 8 miar pszenicy od kap. kat. pozn. (CP 28, k. 175v).
1438 Franciszek pleb. w Cerekwicy [czy ident. z Franciszkiem z Ś. prezb. 1405?; →wyżej] brat Jana Karnego mieszcz. w Ś. (→p. 3A).
1448-55 Paweł [Starybrat] z Ś. wik. altarysta kat. pozn.: 1448 instytuowany na nowo ufundowaną altarię św. Mikołaja (DAP I, s. 436); 1455 ma sprawę przed Jakubem z Wyganowa ofic. pozn. (AE I, k. 185v-187).
1449 Bartłomiej Puchała prezb. z Ś.: 1449 temuż Paweł stelmach z Przedmieścia św. Marcina [pod Poznaniem] jest winien 2 grz. bez 9 gr (AC 31, k. 96v); 1449 tenże dzierżawi dochody z plebanii św. Marcina pod Poznaniem od Wacława Kobyłki wik. wiecz. kat. pozn. i pleb. tamże za 17 grz. na rok (AC 31, k. 144v).
1452? Wojciech z Ś. duchowny w Lubiniu: 29 V wspomnienie tegoż jako zm. (MPHn. 9/2, s. 71 – nekrolog opactwa lubińskiego).
1481 Mikołaj z Ś. penitencjarz kat. pozn.: świadkiem arbitrażu Marcina wik. w Radzimiu z Błażejem Kuwieczką, Andrzejem Knollą włodarzem, Maciejem Mańką i Mikołajem Twardzukiem [kmieciami? – laicos] z Radzimia (AC II, nr 1408).
1506-14 Błażej Brzychcy z Ś. wik. wiecz. kat. pozn.: 1506 świadkiem wystawienia dokumentów przez Jana Lubrańskiego bpa pozn. (DK perg 184, 187); 1514 tenże wik. wiecz. i altarysta pozn. [Św. Ducha i św. Apostołów (DAP I, s. 383)] oskarżony o pijaństwo, konkubinat, kradzież, nękanie i bicie wikariuszy w trakcie nabożeństw w kościele i poza kościołem oraz winien ustąpić z beneficjów i opuścić diec. pozn. (AC II, nr 1688).
1550 Adam z Ś. wik. wiecz. pozn.: 1550 Maciej pleb. w Mieścisku jest mu winien 1 kopę pewnej należności (AE IX, k. 406v).
6Bc. Osoby z Ś. na uniwersytecie w Krakowie:
1400 Mikołaj syn Marcina; 1411 Stanisław syn Mikołaja, bakałarz 1412 (NKProm. 12/1B); 1418 Marcin; 1418 Wojciech; 1420 Stanisław syn Stefana, bakałarz 1422 (NKProm. 22/21B) [→p. 5Aa]; 1420 Piotr syn Piotra; 1423 Jan syn Andrzeja, bakałarz 1425 (NKProm. 25/16B); 1426 Paweł syn Piotra; 1426 Mikołaj syn Jana, bakałarz 1430 (NKProm. 30/36B); 1426 Jan syn Stanisława (→p. 6Bb); 1429 Jan syn Andrzeja; 1429 Maciej syn Jana, bakałarz 1432 (NKProm. 32/16B) [→p. 5Ad]; 1430 Jan syn Marcina; 1430 Bartłomiej; 1431 Andrzej syn Piotra (→p. 5Aa); 1431 Jan syn Tomasza; 1431 Jan syn Mikołaja; 1434 Wojciech Zwald syn Piotra; 1436 Franciszek syn Jana, bakałarz 1440 (NKProm. 40/7B); 1437 Kasper syn Jana; 1440 Mikołaj syn Piotra; 1448 Wawrzyniec syn Święszka; 1449 Piotr Smagadło syn Stanisława; 1449 Stanisław syn Stanisława (→p. 5Aa); 1449 Andrzej syn Andrzeja; 1457 Wojciech Kostrzyński syn Jakuba, bakałarz 1459, mgr 1470 (NKProm. 59/65B, 70/5M); 1459 Jan syn Bartłomieja; 1463 Mikołaj syn Jakuba; 1470 Jan syn Macieja, bakałarz 1471, mgr 1477 (NKProm. 71/64B, 77/7M); 1474 Marcin syn Stanisława; 1480 Mikołaj Brożynka; 1488 Stanisław syn Stanisława, bakałarz 1492 (NKProm. 92/70B); 1517 Augustyn syn Jana (→p. 5Aa); 1523 Paweł syn Błażeja, bakałarz 1526 (NKProm. 1526/6B); 1529 Wawrzyniec syn Stanisława (→p. 5Aa); 1536 Florian syn Macieja, bakałarz 1539 (NKProm. 1539/40B); 1538 Maciej syn Piotra, bakałarz 1541 (NKProm. 1541/20B); 1549 Jan Jarosławek (Jaroslaviecz) syn Marcina. Nadto bakalaureaty uzyskali: 1425 Mikołaj, 1432 Jan; 1437 Jan [wszyscy niezident.] (NKProm. 25/17B, 32/26B, 37/29B).

1371 kasztelan średzki (!) (KDW III, nr 1648)